کلمهی «برتریگرایانه» در زبان انگلیسی به superiority-oriented، imperious یا elitist ترجمه میشود.
برتریگرایانه به نگرش، رفتار یا رویکردی اشاره دارد که در آن فرد یا گروهی خود را برتر، بالاتر یا بالاتر از دیگران میبیند و ارزش یا اهمیت بیشتری برای تواناییها، موقعیتها یا ویژگیهای خاص خود قائل است. این واژه معمولاً بار مفهومی روانشناختی و اجتماعی دارد و نشاندهنده تمرکز بر جایگاه، قدرت یا کیفیت بالاتر نسبت به دیگران است. نگرش برتریگرایانه میتواند در رفتارهای فردی و جمعی تجلی یابد و غالباً با تأکید بر تفاوتها و سلسله مراتب همراه است.
از دیدگاه روانشناختی، افراد با گرایش برتریگرایانه تمایل دارند موفقیتها، دستاوردها و مهارتهای خود را برجسته کنند و خود را نسبت به دیگران ممتاز نشان دهند. این نگرش ممکن است منجر به افزایش اعتماد به نفس و انگیزه برای پیشرفت شود، اما در عین حال میتواند روابط انسانی را تحت تأثیر منفی قرار دهد، زیرا احساس برتری میتواند فاصله، رقابت ناسالم یا تحقیر دیگران را به دنبال داشته باشد.
در حوزهی اجتماعی و فرهنگی، برتریگرایی میتواند خود را در ساختارهای گروهی یا سازمانی نشان دهد. گروههایی که نگرش برتریگرایانه دارند، ممکن است قواعد، معیارها یا ارزشهای خود را بر دیگران تحمیل کنند و جایگاه خود را بالاتر و ممتازتر از سایرین تصور نمایند. این رویکرد میتواند موجب ایجاد سلسله مراتب اجتماعی و تفاوتهای نابرابر شود و همزمان انگیزهای برای رقابت و پیشرفت در محیطهای کاری و تحصیلی فراهم آورد.
از نظر اخلاقی، نگرش برتریگرایانه نیازمند تعادل و خودآگاهی است. فرد یا گروهی که برتری خود را با احترام و همدلی همراه کند، میتواند از این ویژگی برای انگیزهبخشی، پیشرفت جمعی و ارتقای کیفیت عملکرد استفاده نماید. اما اگر این نگرش با خودخواهی، تحقیر یا نادیده گرفتن دیگران همراه باشد، ممکن است به تضاد، تنش و کاهش همبستگی اجتماعی بینجامد.
برتریگرایانه مفهومی است که ترکیبی از اعتماد به تواناییها، تمرکز بر جایگاه و انگیزه برای تعالی را نشان میدهد، اما همزمان یادآور مسئولیت اخلاقی و اجتماعی فرد یا گروه است. این واژه بر اهمیت تعادل میان خودباوری و احترام به دیگران تأکید دارد و یادآور میشود که برتری تنها زمانی ارزشمند است که همراه با درک و توجه به محیط پیرامون و جامعه باشد.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «برتری گرایانه» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۱۱ مهر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/برتری گرایانه